Theo Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 – 2021, Thành phố Thủ Đức trong tương lai được thành lập trên cơ sở sắp xếp quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức. Vừa qua, thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất chủ trương này và được Thủ tướng Chính phủ ủng hộ (sau gần 10 năm ấp ủ ý tưởng).
Chủ tịch UBND TP.HCM cũng khẳng định tên thành phố Thủ Đức chỉ là tạm thời, có thể thay đổi trong tương lai. Tuy nhiên, cái tên này cũng khá hợp lý khi quận 2, quận 9, quận Thủ Đức trước kia được tách ra từ quận Thủ Đức cũ.
Bên cạnh đó, thành phố Thủ Đức sẽ có HĐND thành phố riêng biệt. UBND của 3 quận sẽ sáp nhập vào 1 đầu não duy nhất là UBND thành phố Thủ Đức. Điều này góp phần giảm tải áp lực hành chính cho thành phố Hồ Chí Minh đồng thời phát triển Thủ Đức trở thành trọng điểm liên vùng, liên tỉnh bởi vị trí cửa ngõ phía Đông, kết nối với toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nên định hướng phát triển không thể tách rời các đô thị lân cận như: Biên Hòa, Bình Dương, Dĩ An, Long Thành, Nhơn Trạch…
Việc thành lập Thành phố Thủ Đức theo định hướng hình thành Khu đô thị sáng tạo Khu Đông, tương tác cao là phù hợp với chủ trương chung về phát triển kinh tế số, phát huy năng lực, đổi mới, sáng tạo. Nhiều chuyên gia cho rằng, đây còn là cơ hội để TP HCM xây dựng những khu đô thị xứng tầm mang tầm vóc thế kỷ.
Trung tâm thành phố Thủ Đức
Theo nhận định của Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong, phường Trường Thọ của quận Thủ Đức hiện nay trong tương lai sẽ trở thành trung tâm thành phố Thủ Đức bởi những ưu điểm sau:
+ Vị trí địa lý cửa ngõ, khu Trường Thọ phù hợp phát triển cả 3 loại hình giao thông đường thủy, đường bộ, metro. Quy hoạch 1/2000 của Khu đô thị Trường Thọ cũng được xem xét điều chỉnh để sớm thực hiện loạt dự án của thành phố Thủ Đức.
+ Phường Trường Thọ, quận Thủ Đức được định hướng xây dựng thành một khu đô thị mới nằm dọc theo tuyến đường Xa Lộ Hà Nội và tuyến metro Bến Thành – Suối Tiên. Khu này gồm cụm cảng IDC Trường Thọ và nhà máy xi măng Hà Tiên, công ty thép Thủ Đức và một số khu đất xung quanh.
“Cùng với trung tâm đô thị Trường Thọ, để tạo điểm nhấn, điểm khác biệt cho thành phố Thủ Đức so với các thành phố khác như kỳ vọng của trung ương, TP HCM cần có 7 khu đô thị gắn trong quy hoạch chung của TP cũng như quy hoạch vùng” – TSKH-KTS Ngô Viết Nam Sơn hiến kế.
+ Theo ông, đầu tiên TP cần xây dựng trung tâm tài chính Thủ Thiêm có tầm như trung tâm tài chính Hồng Kông, Thượng Hải,… với những tập đoàn hàng đầu thế giới.
+ Thứ hai là khu đô thị công nghệ cao với hạt nhân là Khu Công nghệ cao sẵn có, vừa nghiên cứu vừa sản xuất sản phẩm công nghệ.
+ Thứ ba là khu đô thị đại học với hệ thống ĐHQG TP HCM, ĐH Sư phạm Kỹ thuật, ĐH Fulbright Việt Nam, ĐH Nông Lâm, chi nhánh các trường đại học của các tỉnh lân cận… cùng hợp tác, kết nối với nhau để chia sẻ những hạ tầng hiện đại như thư viện số, phòng thí nghiệm quốc tế, khu thể dục thể thao.
Ở khu đô thị này, KTS Ngô Viết Nam Sơn cho rằng phải hướng đến mục tiêu là nâng tầm giáo dục đại học Việt Nam mà TP là mũi nhọn với ít nhất một cụm đại học đạt đẳng cấp quốc tế; giúp nâng cao dân trí, cung cấp nhân sự cho trung tâm tài chính Thủ Thiêm và khu đô thị công nghệ cao.
+ Thứ tư là xây dựng khu đô thị hoàn toàn mới đó là khu đô thị logistics nằm trong quy hoạch vùng để kết nối các tỉnh lân cận; khi hình thành, khu đô thị sẽ cung ứng dịch vụ đi lại và vận chuyển hàng hóa cho người dân.
+ Thứ năm là xây dựng thêm khu đô thị sáng tạo mang tính tổng hợp, tạo điều kiện cho những nhà nghiên cứu, sáng chế tận dụng những “tài nguyên” và thông tin của các khu đô thị trên để nghiên cứu sản phẩm mới ứng dụng vào công nghiệp, nhất là khi thành phố Thủ Đức đã có sẵn nhiều khu công nghiệp lớn.
+ Thứ sáu là xây dựng khu đô thị Rạch Chiếc – nơi diễn ra các sự kiện thể dục thể thao lớn của TP, cả nước, thậm chí là tổ chức SEA Games, Thế vận hội…
+ Cuối cùng là khu đô thị nông nghiệp công nghệ cao cung cấp thực phẩm sạch cho người dân. Chức năng quan trọng nhất của khu đô thị này là vành đai xanh xung quanh đô thị, lá phổi cho thành phố Thủ Đức. Đây cũng là không gian dành cho nước, phục vụ chống ngập.
Định hướng để quận Thủ Đức lên Thành phố
+ Định hướng cho quận Thủ Đức, chủ tịch UBND TP.HCM vạch ra những việc có thể làm trước mắt là phát triển dịch vụ mua sắm, ẩm thực ở trạm dừng thuộc tuyến đường sắt số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), hỗ trợ thủ tục để hình thành 4 trung tâm thương mại, 2 siêu thị lớn tại tuyến đường chính.
+ Ngoài ra, quận cần sớm thành lập trung tâm logistics với diện tích 74 ha tại phường Linh Trung, nâng cấp mở rộng chợ đầu mối Thủ Đức trở thành chợ hiện đại, có quy mô lớn.
+ Đặc biệt cần quan tâm phát triển hạ tầng giao thông. Các công trình trọng điểm nhiệm kỳ cũ chưa hoàn thành cần thực hiện dứt điểm.
+ Ngoài ra, thành phố Thủ Đức sẽ là hình mẫu của phát triển mảng xanh khu vực cửa ngõ. Vì thế, chủ tịch UBND TP.HCM mong muốn quận hạn chế thấp nhất việc điều chỉnh quy hoạch cây xanh và tăng mảng xanh tại các công viên, tuyến đường.
Phát triển hệ thống hạ tầng để kịp quy hoạch
Công ty Sasaki – đơn vị đạt giải nhất cuộc thi ý tưởng Quy hoạch Thành phố Thủ Đức nhấn mạnh rằng, Tp.HCM phải đặt việc đầu tư mạng lưới hạ tầng giao thông kết nối quy mô lớn với khu trung tâm hiện hữu và hướng đến liên kết vùng để phù hợp với chiến lược triển khai mở rộng vùng đô thị trong tương lai.
Cụ thể, hạ tầng giao thông “Thành phố Thủ Đức” cần những nền tảng đột phá về quy hoạch tổng thể, định hướng hình thành khu đô thị sáng tạo, tương tác cao.
Những năm gần đây, phía Đông Tp.HCM luôn là nơi được tập trung đầu tư hàng loạt công trình giao thông lớn. Trong tổng số nguồn vốn 350.000 tỷ từ 2010 đến nay dành cho hạ tầng giao thông thì có đến 70% nằm ở các dự án khu vực này.
Theo đề án phát triển hạ tầng giao thông của Tp.HCM từ 2021 đến 2030, nhu cầu vốn của Tp.HCM cần tới 852.500 tỉ đồng. Trong đó, có nhiều công trình hạ tầng lớn ở phía Đông sẽ tiếp tục được đầu tư như cao tốc Tp.HCM – Long Thành, nút giao An Phú, nút giao Mỹ Thủy, đường vành đai 3, cầu Cát Lái, tuyến metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên dài 19,7km (đang xây dựng),…
Cao tốc Tp.HCM – Long Thành – Dầu Giây (đoạn 4km đầu)
Đường cao tốc này bắt đầu tại điểm giao cắt với Đại lộ Mai Chí Thọ tại Q.2 (Tp.HCM) chạy về hướng đông 4 km và cắt đường Vành đai II tại nút giao lớn. Qua khỏi Cầu Long Thành con đường tiếp tục chạy về hướng đông đông nam và giao cắt với Quốc lộ 51 (AH17) tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai.
Tuyến đường giúp kết nối giao thông, kinh tế giữa Tp.HCM với các vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên. Thời gian từ Tp.HCM đi Phan Thiết còn 3 giờ thay vì 5 giờ như trên quốc lộ 1; từ Tp.HCM đi Vũng Tàu còn 1,5 giờ, nhanh hơn một giờ so với quốc lộ 51.
Mới đây, Đơn vị khảo sát thuộc Bộ GTVT kiến nghị mở rộng cao tốc Tp.HCM – Long Thành lên 8 làn xe vào năm 2025 với vốn đầu tư hơn 9.800 tỷ đồng. Đây được xem là tuyến đường huyết mạch mà khu Đông Sài Gòn đang sở hữu đã từng tác động rất lớn đến thị trường BĐS khu vực này.
Tuyến metro số 1 ( Bến Thành – Suối Tiên)
Đây là động lực lớn cả về kinh tế lẫn thị trường BĐS mà “Thành phố Thủ Đức” đang có. Tuyến tàu điện ngầm này được khởi công xây dựng trong năm 2012 và dự kiến hoàn thành năm 2019. Nhưng hiện công trình đội vốn nên dự kiến thời gian hoàn thành vào năm 2021.
Dù chưa hoàn thành nhưng trước đó, dự án giao thông này đã tác động rất lớn đến thị trường BĐS quanh tuyến hoặc cách tuyến khoảng 2.5km. Giá đất tăng liên tục, các dự án BĐS bùng nổ là hiện tượng dễ thấy trên thị trường BĐS những năm về trước khi ăn theo tuyến metro này.
Theo các chuyên gia trong ngành, dự án giao thông này được kỳ vọng khi hoàn thành sẽ mang lại diện mạo tích cực cho “Thành phố Thủ Đức”.
Bến xe Miền Đông mới
Bến xe này đi vào hoạt động tạo thêm cú hích động lực phát triển của “Thành phố Thủ Đức”. Bến xe miền Đông là bến xe có quy mô lớn nhất cả nước với quy mô 16ha, lớn gấp 4 lần bến xe cũ. Có tổng vốn đầu tư lên đến 4.000 tỉ đồng.
Bến xe miền Đông mới có tổng diện tích là 160.370,2m2 trong đó diện tích bãi đỗ ôtô chờ vào vị trí đón khách là 29.880m2, diện tích bãi đỗ xe dành cho các phương tiện khác là 21.000m2, diện tích phòng chờ của khách là 1.152m2.
Bến xe mới đi vào hoạt động sẽ góp phần giải tỏa tình trạng kẹt xe nghiêm trọng đã tồn tại thời gian dài tại bến xe miền Đông cũ, ngoài ra làm giảm áp lực lưu thông lên các tuyến đường giao thông nội thành. Không chỉ dừng lại ở đó, với vị trí tọa lạc tại Q.9, khi chính thức đi vào hoạt động, bến xe mới sẽ khiến giá nhà đất tại đây tăng cao nhanh chóng.
Đại lộ Phạm Văn Đồng. Đây là tuyến đường huyết mạch kết nối toàn bộ khu vực Đông Bắc với Trung tâm Thành phố.Nằm ở vị trí cửa ngõ phía Đông Bắc, kết nối toàn bộ khu vực Đông Bắc với trung tâm TP HCM và đi qua các quận Thủ Đức, Bình Thạnh Gò Vấp, đại lộ Phạm Văn Đồng được đánh giá là đại lộ giao thông huyết mạch với chiều dài 13,6km, rộng 30-65m với 12 làn xe. Sau khi được đưa vào hoạt động, đại lộ Phạm Văn Đồng đã góp phần quan trọng làm giảm ùn tắc giao thông, đồng thời kết nối và làm giảm thời gian di chuyển với các khu vực trọng điểm của thành phố như Quận 1, Quận 2, Quận Phú Nhuận và sân bay Tân Sơn Nhất cũng như các tỉnh lân cận như Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu thông qua quốc lộ 1A.
Hầm chui Mỹ Thủy
Dự án nút giao thông này là dự án giao thông trọng điểm của Tp.HCM với tổng số vốn gần 2.400 tỉ đồng. Một khi dự án được hoàn thiện sẽ giải quyết các vấn đề ùn tắc giao thông, đáp ứng tốt nhu cầu vận tải hàng hóa vào cảng Cát Lái và kết nối với đường Vành đai 2 từ cầu Phú Mỹ lên đường cao tốc Tp.HCM – Long Thành – Dầu Giây.
Đồng thời, dự án này cũng góp phần tăng cường an toàn giao thông trên tuyến, từng bước đồng bộ hệ thống hạ tầng giao thông và hoàn chỉnh quy hoạch tại khu vực này.
Hầm Thủ Thiêm
Đây là hạng mục công trình quan trọng bậc nhất đại lộ Đông Tây đồng thời có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển khu Đông mà trong tương lai “Thành phố Thủ Đức” tiếp tục được hưởng lợi từ công trình này, đặc biệt hầm sông Sài Gòn còn tạo động lực to lớn cho sự phát triển khu đô thị Thủ Thiêm.
Cầu Thủ Thiêm 2
Cầu Thủ Thiêm 2 nối khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2) với khu trung tâm Tp.HCM (quận 1) đang dần đến ngày “về đích”. Điều này sẽ góp phần hoàn thiện hệ thống giao thông trục chính tại Thành phố, đồng thời giải tỏa áp lực giao thông ở khu Đông.
Ngoài ra, trong giai đoạn 2020 – 2022, Sở Giao thông Vận tải Tp.HCM cho biết sẽ tiếp tục triển khai nâng cấp, mở rộng hạ tầng giao thông phía Đông như mở rộng đường Nguyễn Duy Trinh lên 4m; xây dựng đoạn tuyến kết nối từ cầu Phú Hữu đến Xa lộ Hà Nội (bao gồm nút giao thông Bình Thái); xây dựng đường nối từ cảng Cát Lái ra đường Vành đai 2; nâng cấp, mở rộng đường Nguyễn Thị Định lên 77m (đoạn từ cầu Giồng Ông Tố đến cầu Mỹ Thủy) với tổng mức đầu tư hơn 1.400 tỷ đồng từ ngân sách, riêng tiền giải phóng mặt bằng là hơn 850 tỷ đồng./.
